Günümüzde yarı geçirgen kâğıtlara (eskiz kâğıdı) kurşun kalem yardımı ile çizilen kurallı ve gelenekli desenlerin, yarı geçirgen kâğıt üzerinde iğnelenerek delinmesi ve uygulanacağı yüzeye, tercihen söğüt ağaçlarından elde edilen kömür tozundan yapılan tampon ile silkelenip (silkilip) yüzeye aktarılmasından sonra çeşitli renkler ile muhtelif fırçalar yardımı ile boyanıp, yine ince fırçalar ile kontürlenmesi (tahrirlenmesi) ile elde edilen süsleme tarzıdır. Yüzyıllar boyunca Türk Klasik Sanatlarının bir kolu olmuş, sivil, dinî, askerî, mimarî yapıların iç ve dış mekân süsleme unsuru olmuştur. [1]

Tarihi Gelişim

‘‘Büyük Selçuklular önemli eser meydana getirmişlerdir ama kalemişi ve duvar resmi konusunda verdikleri eser bir ikiden öteye gidememiştir. Tahribi kolay korunması zor olan bu tür eserlerin günümüze gelebilmesi bile bir başarıdır.

Anadolu Selçuklu sanatında kalemişi örneklere rastlamak oldukça zordur. Az olamkalemişi örnekleri günümüze de büyük tahribatlar alarak gelmiştir.

Osmanlılara kadar bir gelişme göstermeyen ve hatta kalemişi örneği bulmakta zorluk çektiğimiz bir devre olan Selçuklu ve Beylikler devri öncesi, Osmanlı sanatına kadar süren ölü bir dönem gibidir.

Sıva üstünde ve fresk olarak kalemişine ve duvar resmine çok az rastlayabildiğimiz, Anadolu’da, ahşap üstüne oldukça fazla örnek bulabilmekteyiz.

Osmanlı’da ilk kalemişinin başlangıcı olarak İznik’te Kırgızlar türbesidir, tüm sanat tarihçileri tarafından böyle kabul edilmektedir. Klasik dönemde, kalemişi sanatımız en üst seviyede, işçilik, desen, renk uyumu, kompozisyon yönünden en iyi örnekleri vermiştir.’’ [2]

Kalemişi Teknikleri

1. Sıva üstü kalemişi teknikleri
2. Fresk, renkli sıva ile duvar resmi tekniği
3. Malakarikalemişi
4. Ahşap üstü kalem işi

Kullanılan Malzemeler

Malzemeler içerisinde en önemli yeri kalemişinin işlendiği zemin ve boyalar tutmaktadır.

Klasik uslupta olsun; diğer üsluplarda olsun kullanılan boyalar toprak boyalardır, mermer üstünde ağır bir mermerle ezilip inceltilen toprak boyalar, kazein denilen bir tür tutkalla karıştırılarak kullanılır. Kazein, süt kesmiği, süt albümidir.. Asit karakterlidir .Kazain tutkalı ise kazein tozunun kireç veya diğer toz boya ile birleşmesin­den oluşur.

Kalemişinde, bilhassa klasik devirde kullanılan toprak boyaların elde ediliş şekli ve kullanımı ise şöyledir;.

Toz-boyalar; Kaba üst, kaolin, ağır şipat, kurşınıüstübeci,litopan üs­tübeci, kola, nebati tutkal, glutolin.

Yağlar; Bezir yağı, Matyağ, neft yağı, yağlı vernikler

Sarı toz boyalar; Barit sarısı, sarı demir oksit, misina sarısı, tutya sarısı.

Kırmızı boyalar; Aşı boyası, demir oksiti, sülyen, zincifre, çamlıca toprağı

Kahverengi; Demiroksidi, kaslar brown kahverengisi.

Yeşil toz boyalar; Bakır yeşili, çivit yeşili, krom yeşili, yeşil top­rak boya·.

Mavi toz, boyalar; Çivit mavisi, Prusya mavisi, kabalt mavisi, turkuaz. Siyah-toz.boyalar; Arduvaz siyahı, siyah demir oksit, siyah.kemik, kö­mür siyahı, is siyahı (Zemk-ı Arabi ile karıştırılır)

Yaldız boyalar; Alirninyum tozu, bronz tozu, taklit yaldız, Altın varak Gümüş varak altın. Bu varak altınlar yeni kesilmiş koyını postu içine kireçle konularak, tokmak vuı:mak suretiyle inceltilip kullanma hazırhale getirilir. Günümüzde ise bu işlem fabrikalaşmıştır.

Eskiden bir rivayete göre bal ve şerbetlede boya hazırlandığı söylenir.